Ο Αρχάγγελος Μιχαήλ εικονίζεται στη νότια παραστάδα της ανατολικής εισόδου της Τράπεζας. Στην απέναντι παρειά παριστάνεται το ανεικονικό θέμα του Τίμιου Σταυρού, στον τύπο της Αναστάσεως, που έχει χαρακτήρα αποτροπαϊκό. Στη μεταβυζαντινή τέχνη συνηθίζεται οι δύο Αρχάγγελοι, Μιχαήλ και Γαβριήλ,…
Η Αγία Τριάδα (Φιλοξενία του Αβραάμ) / λεπτομέρεια
Ο ένας από τους τρεις αγγέλους, τους οποίους σύμφωνα με το κεφ. 18 του βιβλίου της Γενέσεως της Παλαιάς Διαθήκης, φιλοξένησε ο Πατριάρχης Αβραάμ στην σκηνή του. Οι Πατέρες της Εκκλησίας ερμήνευσαν την επίσκεψη των τριών αυτών ανδρών με τη…
Η κοίμηση του οσίου Εφραίμ του Σύρου (λεπτομέρεια)
Λεπτομέρεια από τη σκηνή του ενταφιασμού του οσίου Εφραίμ του Σύρου. Εικονίζεται ο όμιλος μοναχών, ασκητών της ερήμου, που προσήλθαν για να προσευχηθούν και να δώσουν τον «τελευταίο ασπασμό» στον συμμοναστή τους Εφραίμ. Στην λήψη αυτή ξεχωρίζει η ποικιλομορφία στην…
Η θεραπεία του υδρωπικού
Εικονίζεται η θεραπεία του υδρωπικού, σκηνή από τον κύκλο των θαυμάτων του Χριστού.Ο Ιησούς, πλησιάζειτονυδρωπικό που υποβαστάζεται από μια επίσημα ντυμένη ανδρική μορφή ακολουθούμενη από ομάδα Ιουδαίων. Η σκηνή προβάλλει σε αρχιτεκτονικό βάθος. Η επιγραφή της σκηνής έχει καταστραφεί. Ένα…
Άγιος Κοσμάς ο Ποιητής
Ο Άγιος Κοσμάς ο Μελωδός, επίσκοπος Μαϊουμά της Παλαιστίνης, εικονίζεται ολόσωμος με στροφή του σώματος προς τα δεξιά. Βρίσκεται στην αριστερή παρειά σε ένα από τα παράθυρα του ανατολικού τοίχου της τράπεζας και ακριβώς απέναντί του βρίσκεται ο άλλος σημαντικός…
Ἐδίψησα καὶ ἐποτίσατέ με
Αφηγηματικό επεισόδιο που προέρχεται από την Παραβολή της Κρίσης των Εθνών (Ματθ., κεφ. 25) και στο εικονογραφικό πρόγραμμα των ναών και των τραπεζών συνοδεύει συνήθως την παράσταση της Δευτέρας Παρουσίας. Σύμφωνα με τα λεγόμενα του ίδιου του Χριστού, όταν θα…
Δευτέρα Παρουσία (λεπτομέρεια / Ψυχοστασία)
Εικονογραφική λεπτομέρεια της παράστασης της Ψυχοστασίας, αναπόσπαστο μέρος της μεγαλοπρεπούς και πολυπρόσωπης σύνθεσης της Δευτέρας Παρουσίας που καταλαμβάνει τον βόρειο τοίχο της Τράπεζας. Αριστερά από τον ζυγό, που κρατά το χέρι του θεού από το ημικύκλιο του ουρανού, εικονίζονται τρεις…
Ο άγιος Νείλος
Ο άγιος Νείλος εικονίζεται ολόσωμος και μετωπικός με ανοικτό ειλητό στο αρτιστερό του χέρι, ενώ με το δεξί απευθύνει χαιρετισμό προς τον προσκυνητή. Είναι ενδεδυμένος με ποδήρη ωχρό χιτώνα, σχεδόν ομοιόχρωμο μανδύα με κουκούλιο και λευκό αναλαβό. Προσωπογραφικά, εικονίζεται όπως…
Ο άγιος Ιάκωβος ο Πέρσης
Ο άγιος Ιάκωβος ο Πέρσης εικονίζεται ολόσωμος και μετωπικός να στηρίζεται στο αριστερό του πόδι και να έχει ελεύθερο το δεξί. Με το δεξί του χέρι υψώνει διάλιθο σταυρό μάρτυρα, ενώ με το αριστερό συγκρατεί την άκρη του μανδύα του.…
Ο άγιος Ξάνθιος
Το όνομα του αγίου Ξανθίου μεταξύ των αγίων Τεσσαράκοντα δεν συμπεριλαμβάνεται στον συνήθη κατάλογο των ονομάτων τους, αλλά στην παραλλαγή αυτών, που παραδίδουν δύο κώδικες, που θησαυρίζονται στο Παρίσι. Για τον λόγο αυτόν δεν συμπεριλαμβάνεται και στις οδηγίες του Διονυσίου…